Spis treści
Czy wiesz, jaki jest najpopularniejszy błąd, który popełniają przedsiębiorcy? Jest to podawanie w sklepie online, w ofertach sprzedażowych czy w umowach ceny netto, a nie ceny brutto. Dowiedz się, dlaczego to błąd, i nie popełniaj go u siebie.
Definicja ceny. Tak, jest taka.
Redagując umowy, oferty czy cennik, musisz zwrócić uwagę na sposób, w jaki podajesz wysokość cen. Dlaczego? Nie wszyscy przedsiębiorcy wiedzą, że zasadą jest podawanie ceny brutto, a nie netto. Wynika to z definicji ceny, która jest uregulowana przepisami prawa.
Cena to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru lub usługi podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym.
Art. 3 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 3 ust. 2 Ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług
Dlaczego przedsiębiorcy podają ceny netto, a nie brutto?
Podatek VAT istnieje od 1993 r. i przez długi czas wynosił on 22% i 7%. W 2011 r. to się jednak nagle zmieniło. Rząd zmienił niespodziewanie stawki VAT na 23% i 8%.
Jako ciekawostkę dodam, że podwyżka miała być tymczasowa i trwać 3 lata… Dla przypomnienia dodam, że mamy rok 2024😉
Niespodziewana zmiana podatku VAT wprowadziła dużo zamieszania w umowach długoterminowych (długoletnich), np. w umowach budowlanych.
Wyobraź sobie, że budujesz nowy stadion narodowy. Wartość inwestycji wyceniono na 2 miliony złotych. Wygrywasz przetarg, a w umowie określono cenę ryczałtową 2 miliony złotych. Realizacja umowy została zaplanowana na 3 lata. Jest rok 2010 i nagle rząd zmienia VAT z 22% na 23%. Inwestor mówi, że nie dopłaci Ci 1%, bo już podpisaliście umowę i negocjacje zostały zakończone. Jeszcze nie zdążyłeś budować, a już wiesz, że stracisz 1% wynagrodzenia. Nie mogłeś przewidzieć, że rząd niespodziewanie zmieni wysokość podatku. Od roku 2011 przedsiębiorcy i prawnicy zaczęli zabezpieczać się przed ryzykiem ewentualnej zmiany stawki VAT i zaczęli oddzielać wartość ceny netto od wartości podatku VAT lub dodawać w umowach, że w przypadku zmiany stawki VAT wynagrodzenie ulegnie zmianie.
Podawanie cen w relacji z konsumentem
Obowiązek podawania ceny brutto ma duże znaczenie w umowach zawieranych z konsumentami.
Konsument to osoba fizyczna, która zawiera z przedsiębiorcą umowę w celach prywatnych.
Przykład:
Basia (osoba fizyczna) kupuje w sklepie online od Bogdana (przedsiębiorcy) czapki szyte na zamówienie. Zamierza kupić czapkę, bo idzie zima, a ostatnią czapkę zgubiła na nartach. Kupuje więc produkt w celach prywatnych.
Dlaczego takim osobom trzeba podawać ceny brutto?
Po pierwsze, wynika to wprost z ustawy o prawach konsumenta.
Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta, o ile informacje te nie wynikają już z okoliczności, w sposób jasny i zrozumiały o łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami […].
Art. 8 pkt 3 oraz art. 12 ust. 1 pkt 5 Ustawy o prawach konsumenta
Po drugie, posługiwanie się cenami netto, a nie brutto w umowach zawieranych z konsumentami narusza ich zbiorowe interesy, ponieważ sprzedawcy nie realizują obowiązku udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji.
Informacja o cenie towaru w wysokości (wartości) nieuwzględniającej podatku jest informacją nierzetelną, nieprawdziwą i niepełną, bo to na przedsiębiorcy leży obowiązek oznaczania cen towaru zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa […].
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z 19 maja 2005 r. (sygn. akt XVII Ama 11/2004)
Podawanie cen netto w relacji z innym przedsiębiorcą
W umowach z udziałem przedsiębiorców można posługiwać się ceną netto, ale należy zaznaczyć, że podajemy właśnie tę wartość. Cena netto jest stosowana w rozliczeniach przedsiębiorców z uwagi na zasadę neutralności podatku VAT, która ułatwia jego rozliczenie. Warto jednak pamiętać, że są przedsiębiorcy, którzy są zwolnieni z podatku VAT. W ich przypadku warto stosować ogólną zasadę podawania stawki brutto.
Prawidłowa praktyka podawania ceny brutto
Warto jeszcze wyjaśnić sobie, jak wygląda prawidłowo podana stawka brutto. Myślę, że Cię zaskoczę. Poniżej przedstawiam prawidłowe i nieprawidłowe praktyki podawania podawania ceny brutto.
Przykład: Cena netto to 100 zł. Wartość VAT 23%. Cena brutto = 123 zł.
| ✅ Prawidłowa praktyka | ❌ Nieprawidłowa praktyka |
| 123 zł | 100 zł |
| 123 zł z VAT | 100 zł netto |
| 100 zł +23%VAT (123 zł brutto) | 100 zł + 23%VAT |
Jak widzisz podawanie stawki w sposób: 100 zł + 23%VAT jest NIEPRAWIDŁOWE.
Dlaczego? Konsument ma prawo do rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji o cenie.
[…] konsument ma prawo znać cenę towaru, a nie obliczać ją sam, bez względu na to czy przy cenie towaru umieszczono ogólnikową informację – cena netto, cena + VAT itp.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z 19 maja 2005 r. (sygn. akt XVII Ama 11/2004)
Podsumowanie
Mam nadzieję, że przekonałam Cię do tego, aby zweryfikować, czy podajesz prawidłowo swoje ceny. Jeżeli masz jeszcze wątpliwości, to zobacz ostatni warty do przeanalizowania argument:
W przypadku rozbieżności lub wątpliwości co do ceny za oferowany towar lub usługę konsument ma prawo do żądania sprzedaży towaru lub usługi po cenie dla niego najkorzystniejszej.
Art. 5 Ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej ani opinii prawnej. Zapoznaj się z notą prawną.
Jeżeli potrzebujesz indywidualnej pomocy związanej dostosowaniem się do zmian prawnych, napisz na napisz@tudzialprawny.pl.
Stan prawny na dzień: 19.12.2023 r.
Bibliografia
- Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 168.
- Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 287 ze zm.
- Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z 19 maja 2005 r. (sygn. akt XVII Ama 11/2004).
Źródło zdjęcia: Breakingpic, Pexels, https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/metal-rozmyty-stos-liczby-3305/, dostęp: 15.02.2024 r.
